WORDT ZEEWIER HET GROENE GOUD?
Vorige week mocht ik een verhaal houden op een internationaal congres over zeewier op de s.s. Rotterdam, Zo'n 300 mensen zaten in de zaal, waarvan een groot deel ondernemers en onderzoekers die actief met zeewierteelt bezig zijn. Vanuit mijn transitiebril keek ik naar de ontwikkeling van zeewier en de mogelijkheden om het op te schalen.
Zeewier is een verzamelnaam voor verschillende soorten algen die in zee groeien. Zeewier wordt gebruikt in voedsel, zoals in hamburgers, in cosmetica en verzorgingsproducten, als meststof in de landbouw, in sommige medicijnen en in industriële toepassingen. Zeewierteelt heeft de nodige voordelen, zowel voor mens als milieu. Het is rijk aan voedingsstoffen zoals ijzer, calcium en vitamines, en het is een goede bron van vezels. En het produceert zuurstof en neemt CO2 op, wat helpt om klimaatverandering tegen te gaan. Ondanks de vele toepassingen en voordelen is zeewier nog steeds een goed bewaard geheim.
Hoe komt het dat zeewier nog steeds een niche is? Dat komt doordat er nog de nodige barrières zijn om het te laten doorbreken. Zo is er nog geen verdienmodel voor zeewier door de hoge kosten van productie op zee. Ook is er nog geen robuuste infrastructuur die bestand is tegen weersextremen. Het duurt ook te lang voordat vergunningen worden verleend en is het nog vrijwel onbekend bij consumenten.
Al 25 jaar is men bezig met zeewier, in 2000 begon men met kleinschalige projecten in Europa, daarna innovatieprogramma's en de eerste commerciële producten en serieuze offshore pilots.
Hoe zou het mainstream kunnen worden? Er valt veel te leren van wind op zee, dat ook 25 jaar nodig had om echt door te breken. Pas in 2015 brak wind op zee door in Nederland, na de introductie van een slimme tender regeling, waarbij bedrijven konden deelnemen aan een aanbesteding, met 18 miljard subsidie, waarvan overigens maar 1/3 is gebruikt, omdat de prijs van offshore windenergie spectaculair daalde in 5 jaar tijd.
Dit kan voor zeewier ook een oplossing zijn. Een doorbraaksubsidie à la wind op zee, gefaciliteerd door de rijksoverheid, waarbij zeewierondernemers worden uitgedaagd om mee te doen, en de overheid, markt en technologie nauw samenwerken om dit succesvol op te laten schalen.
Daarnaast is leiderschap nodig: het zit ook in de cultuur, er zijn veel onderzoekers & ingenieurs mee bezig, en weinig ondernemers en verbinders. Ook de urgentie kan meer onder de aandacht worden gebracht, grootschalige toepassing van zeewier kan een flinke bijdrage leveren aan het oplossen van het klimaatvraagstuk. Maar kan ook leiden tot een significante verbetering van de gezondheid van mensen.
En tenslotte kan een slimme marketing strategie helpen, zoals het briljante promotiefilmpje over wind op zee van Vattenfall, met de beroemde acteur Samuel L. Jackson.
Nederland is koploper op gebied van zeewier: laten wij ervoor zorgen dat het voor onze (klein)kinderen gemeengoed wordt.